زبان و ادبيات مهمترين شاكله ي هويت فرهنگي هر كشور و ملتي محسوب مي شود. ادبيات به نوعي ميراث فرهنگي هر كشور است كه از نسلي به نسل ديگر منتقل مي شود و مرحله به مرحله به سوي كمال و پيشرفت گام برمي دارد و هر نسل سهمي در غناي آن دارد. پرداختن به ادبيات رابطه ي ميان نسلها را آسان تر مي كند و ملت را به سوي خود باوري سوق مي دهد و در رشد و پيشرفت فرهنگ ياري مي رساند.
در تاريخ ادبيات فارسي دو پديده ي اخلاق و عرفان جايگاه ويژه اي دارند. كارشناسان ادبي معتقدند اين جريانات فكري با ادب و فرهنگ اسلامي چنان آميزه اي از لطايف ادب و حكمت را در ارتباطي نزديك به وجود آوردها ند كه اگر ويژگيهاي آنها شناسايي و ارزيابي درستي نشود، بي ترديد پاره اي از حقايق و واقعيات ادب پارسي نيز پنهان خواهد ماند.
شعر و ادب پارسي يكي از مهمترين و درخشنده ترين پديده هاي عرفان و تصوف است كه در اين زمينه ، فقها، دانشمندان، عرفا، شعرا و نويسندگان برجسته فارسيگو هزاران اثر نفيس و گرانبها به رشته ي تحرير درآورده اند. پيشگامان بزرگي مانند: ابوالحسن هجويري، اميرخسرو دهلوي، سنايي، عطار، حافظ، مولانا و ...از جمله شاعران و عارفاني هستند كه در اين عرصه قلم زده اند.
برگزاري همايش و سمينار عرصه اي براي تبادل انديشه ها و توليد مقالات علمي و در نتيجه رشد و ارتقاء دانش تخصصي را فراهم مي نمايد. افزايش تحصيل كردگان و دانش آموختگان در دو دهه ي اخير و تخصيص بودجه و اعتبارات علمي-پژوهشي به منظور برگزاري چنين برنامه هايي موجب افزايش چشمگير همايشها شده است. اما با توجه به معنويت گرايي بشر از ابتداي هزاره ي سوم، كاربردي بودن بخش عرفان عملي در زندگي مردم، نياز جامعه به عرفان و معنويت و رشد عرفانهاي دروغين، تعداد همايشهاي برگزار شده نسبت به ظرفيتهاي عرفاني كشور بسيار اندك به نظر مي رسد. بحراني كه در زمينه ي معنويت و اخلاق در نظام معرفتي و علمي، جهان امروز با آن مواجه است، تلاش علمي فعالي كه متفكران و انديشمندان دنياي امروز براي حل اين بحران انجام مي دهند و ظرفيت عظيمي كه عقلانيت جهان اسلام و حوزهي عرفان اسلامي و حكمت اسلامي در حاشيه ي آموزهه اي قرآن و عترت و ميراث گرانقدر و عظيم اهل بيت(ع) دارد، ما را به سوي توجه به موضوع اخلاق و عرفان در ادب فارسي فراخواند. در همين راستا گروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد زاهدان در صدد است با برگزاري همايش و كنفرانس علمي فضايي را در جهت پيشرفت اين حوزه ايجاد كند.
اهداف همايش:
با انگيزه ي ارتقاء سطح دانش و بينش عمومي و اعتلاي فرهنگ و هنر كشور در ترويج و اشاعه ي فرهنگ اصيل ايراني و اسلامي و بر اساس اهداف فرهنگي مصرح در قانون اساسي جمهوري اسلامي و با التزام به رعايت مقررات موضوعه كشوري اهداف همايش كه الهام بخش فعاليتهاي آن مي باشد عبارتند از
معرفي دانشگاه آزاد اسلامي به عنوان دانشگاهي پيشرو در برگزاري كنفرانسهاي علمي در سطح ملي و بين المللي و نهادي پيشگام در در توليد و هدايت مباحث علمي
فراهم آوردن محيطي علمي براي دانشجويان رشته هاي زبان و ادبيات فارسي، فلسفه، عرفان و اديان در مقاطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري با آخرين پژوهش ها در حوزه ي اخلاق و عرفان و ايجاد بستري مناسب براي آشنايي و تبادل نظر آنان با استادان برجسته در اين زمينه.
ايجاد زمينه هاي نقد و بررسي نقش عرفان در شعر و ادب فارسي و بررسي جهت هاي گوناگون و زواياي مختلف تصوف و سهم شعرا و نويسندگان در حفظ و نگهداري اين ميراث ارزشمند.
گسترش و پيشبرد و ارتقاي علمي پژوهشها در زمينه ي عرفان اسلامي و بهبود كيفي نيروهاي متخصص و بهبود بخشيدن به امور آموزشي و پژوهشي در زمينه هاي تاريخ، موضوعات، مسائل، رشته هاي وابسته، مباحث فرامعرفتي، مقايسه اي و ميان رشته اي عرفان اسلامي.
ترغيب و تشويق پژوهشگران و تجليل از محققان و استادان ممتاز.
بحث و تبادل نظر ميان پژوهشگران، اساتيد و دانشجويان در اين حوزه.
ارائه ي جديد ترين يافته هاي پژوهشي در زمينه ي اخلاق و عرفان در ادبيات فارسي.
رصد نيازهاي دائما در حال تغيير فرهنگي و طراحي و مديريت تحقيقات فرهنگي از منظر آينده پژوهي و آسيب شناسي فرهنگي.
معرفي شخصيتهاي عرفاني و انديشه ها و نظريات خاص آنها.
پديد آوردن فرصتي مناسب براي بحث و تبادل نظر ميان عرفان پژوهان ايران و ژرف انديشي در گشودن ابهامات و طرح نكات تازه.
گرامي داشت و معرفي انديشه هاي ژرف و سحرانگيزيهاي سخن در آثار عرفاني به عنوان يكي از شناخته ترين اركان ادب و فرهنگ ايراني – اسلامي.
آشنايي با پژوهشهاي جديد ملّي و بين المللي در مورد اخلاق و عرفان در ادب فارسي
گفتگو و تبادل نظر در عرصه هاي پژوهشي زبان و ادب فارسي با تأكيد بر آثار عرفاني
ترغيب پژوهشگران جوان به ژرف انديشي در زبان و ادب فارسي و عرفان اسلامي
جلب توجّه به زبان فارسي به عنوان يكي از مؤلّفه هاي مهم وحدت ملّي ايران
ايجاد زمينه هاي پژوهشي و ترويج زبان و ادب فارسي در ايران و جهان
عرضه نتايج انواع پژوهش هاي زباني و ادبي و عرفاني به طوري كه طيف وسيعي از پژوهش هاي اين حوزه پوشش داده شود
تعامل و گفتگوي استادان، پژوهشگران و فرهيختگان در عرصه هاي زبان و ادب فارسي، فرهنگ و انديشه و تشويق و ترغيب پژوهشگران جوان به مباحث نوين و موضوعات ميان رشته اي و تطبيقي
تبيين جايگاه و شأن زبان فارسي به عنوان ابزار گسترش و تقويت تفكر و تأمل علمي
محورهاي همايش:
بررسي ويژگيهاي زباني و دستوري آثار عرفاني –ادبي
بررسي ويژگيهاي بلاغي و زيبايي شناختي آثار عرفاني –ادبي
بررسي ويژگيهاي محتوايي آثار عرفاني –ادبي
آثار عرفاني –ادبي و مطالعات بين رشتهاي
مطالعات تطبيقي آثار عرفاني –ادبي
تحليل گفتمان و نقد آثار عرفاني –ادبي
بررسي تصحيح انتقادي آثار عرفاني –ادبي
معرفي نسخههاي خطي و نفيس آثار عرفاني –ادبي
تاريخچه رشد و گسترش تصوف در ايران
نقش وحدت وجود در فكر عرفاني
سهم عرفا و صوفيان در گسترش دين اسلام و نفوذ و تاثير خانقاه در ايران
مباني معرفتي اخلاق
اخلاق در عرفان اسلامي
مباني معرفت شناسي عرفان اسلامي
رابطه ي متقابل عرفان اسلامي و ادبيات فارسي
ديدگاه هاي روانشناختي، جامعه شناختي و اسطوره شناختي در آثار عرفاني
بازتاب جهاني انديشه هاي عرفاي ايران و اسلام
عرفان و اخلاق در كشورهاي فارسي زبان و شبه قاره
تأثير انديشه ي عرفا در تقويت ارزشهاي ملي و بازشناسي هويت تاريخي ايرانيان
بررسي و تحليل عناصر هنري و زيبايي شناسي زبان و ادب فارسي در آثار عرفاني
سبك شناسي و نشانه شناسي در ادبيات عرفاني
معاني و تعابير و مفاهيم عميقي چون مرگ، ابديت، عشق، غم و شادي در انديشه ي عرفا
چالش ها دغدغه ها و مسائل عميق فكري در ادبيات عرفاني
ديگر موضوعات مرتبط با عنوان همايش