چهارمین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران
درباره همايش
كنگره هاي استاني چهارمين كنگره تاريخ معماري و شهرسازي ايران از سوي 31 اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري از شهريور تا بهمن ماه سالجاري طي يك دوره 5 ماهه برگزار مي شود.
كنگره‌ي تاريخ معماري و شهرسازي ايران كه سه دوره به همت مرحوم دكتر باقر آيت‌الله زاده شيرازي از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري كشور در ارگ بم برگزار شد از رويدادهاي ارزشمند فرهنگي كشورمان بعد از انقلاب اسلامي است كه به دليل محتواي علمي، هنري، فرهنگي و ... در نوع خود كم‌نظير بوده است.
چهارمين دوره برگزاري اين كنگره پس از يك دهه تعويق، در سالجاري با نگاهي متفاوت برگزار خواهد شد.
براي اولين بار در برگزاري چهارمين كنگره تاريخ معماري و شهرسازي ايران تصميم گرفته شد تمام استان‌هاي كشور به صورت ادواري كنگره تاريخ معماري و شهرسازي خودشان را برگزار كنند تا اين رويكرد در استان‌ها به جرياني تبديل شود كه به ارتقاء حفاظت از ميراث فرهنگي به‌صورت مداوم و پايدار كمك كند.
سه دوره كنگره تاريخ معماري و شهرسازي ايران كه در سال‌هاي گذشته برگزار شد فتح بابي براي شناخت موضوع تاريخ معماري و شهرسازي ايران بود. چهارمين دوره اين كنگره پشتيبان و حمايت‌كننده جرياني است كه بعد از برگزاري سه دوره كنگره اتفاق افتاده است؛ از اين رو در اين دوره، كنگره تاريخ معماري و شهرسازي ايران دركنار طرح مباحث علمي و فرهنگي، فرصتي براي جريان سازي در حوزه حفاظت و ايجاد طنين توجه به حفاظت از آثار تاريخي و ميراث فرهنگي در كشور را فراهم خواهد ساخت.
كنگره‌هاي استاني براي نخستين بار با توجه به ظرفيت‌هاي تاريخي، فرهنگي و با تاكيد بر تاريخ معماري و شهرسازي هر استان برگزار مي شود
اميد است با برگزاري اين رويداد ارزشمند در استان‌ها شاهد توجه بيشتر سازمان‌هاي ديگر به ميراث فرهنگي باشيم و بتوانيم آشنايي بهتر و بيشتر استان ها با ظرفيت‌ها، قابليت‌هاي تاريخي و فرهنگي نهفته در شهرها و ديگر سكونتگاه هاي زيستي مانند روستاهايشان را فراهم كنيم.
محورهاي كنگره:
حوزه هاي فرهنگي-طبيعي، شهرها و روستاهاي تاريخي
سنت معماري و شهرسازي
بازخواني، تحليل آموزش معماري و شهرسازي ايران از آموزش تجربي تا آموزش نوين
سازمان اجتماعي و دانش تاريخي مديريت شهري
حقوق، قوانين و دستورالعمل‌هاي مرتبط در شكل‌گيري شهرها
تاريخ‌نگاري و سير تحول انديشه‌هاي معماري و شهرسازي
تاريخ معماري و شهرسازي استان به روايت اسناد مكتوب و مصور (سفرنامه‌ها و...)
بررسي و جستجوي نقش بانيان، عاملان و معماران بومي استان در آفرينش سبك‌هاي معماري ايراني
معماران ايراني به روايت كتيبه‌هاي بناهاي تاريخي استان
انديشه‌هاي معماران ايراني در ادبيات معماري (اسناد، فرمان‌هاف وقف نامه‌ها، احكام، متون تاريخي و...)
روند شكل‌گيري فضاهاي معماري و شهرسازي استان در بستر تاريخ
زبان و بيان معماري و شهرسازي استان
بررسي مراكز قدرت ـ پايتخت‌ها و كانون‌هاي تمدني واقع در حوزه فراگير استان
سير تحول فضاي شهري، روستايي و معماري استان در بستر فرهنگ و تاريخ
شكل‌شناسي و الگوهاي معماري و شهرسازي استان در دوره‌هاي مختلف
ابداعات و نوآوري‌هاي تأثيرگذار بر معماري و شهرسازي در حوزه فراگير استان
عوامل مؤثر بر پايداري شهرهاي تاريخي استان
بررسي تطبيقي بناهاي مذهبي اقوام و مذاهب استان
نقش اقوام و اديان در شكل گيري محلات در شهرهاي تاريخي استان
حوزه فراگير استان
بررسي شهرهاي تاريخي استان در ساختار شبكه راه‌هاي تاريخي ايران
حوزه نفوذ شهرهاي تاريخي استان برحسب ويژگي‌هاي طبيعي و جغرافيايي
تحليل جغرافياي طبيعي حوزه فراگير استان به‌عنوان بستر ظهور شهرها و روستاهاي تاريخي آن
جغرافياي تاريخي ايران در سطح محلي (استان)
بررسي محيط‌هاي تاريخي، اجتماعي و طبيعي حوزه فراگير استان
بررسي سير تحول جغرافياي سكونت بر حسب دوره‌هاي تاريخي در حوزه فراگير استان (پراكنش جمعيت، تراكم، حدود اسكان و...)
بررسي تاريخي راه‌ها و نظام حمل و نقل، ارتباطات، بازارها و خطوط انتقال اطلاعات در شبكه شهري و روستايي حوزه فراگير استان
معرفي حوزه فرهنگي ـ تاريخي فراگير استان
سير تحول و پويايي تاريخي شهرها، روستاها و قلاع حوزه فراگير استان در مقياس فرهنگ
منظر فرهنگي و منظر شهري تاريخي
منظر شهري تاريخي
ساختارهاي تاريخي و طبيعي در منظر شهري
نقش باغ‌هاي تاريخي در منظر شهري
پوشش گياهي و كاربرد آن در تاريخ منظرسازي شهر
منظر وابسته به شهر و منظرهاي شهري تاريخي استان
بررسي زمين شناسي منظرهاي شهرهاي تاريخي استان
منظر فرهنگي
مفاهيم، مباني و گونه‌هاي منظر فرهنگي (منظر طراحي شده و خلق شده توسط بشر، منظر ارگانيك،
سازه در تاريخ معماري و شهرسازي
شناخت مفاهيم، مباني و تحليل سازه‌هاي سنتي (عناصر اصلي و وابسته)
سير تحول سازه‌هاي سنتي استان
دانش و فناوري ساخت
ساختار پوشش‌هاي حفاظتي و تزييني
باستان شناسي، معماري و شهرسازي
باستان‌شناسي شهري
باستان‌شناسي بنا
باستان‌شناسي منظر فرهنگي
ميراث معماري و شهرسازي مدرن
سير تحول معماري مدرن و صنعتي در استان
شناسايي، تدوين معيارها، ارزش‌گذاري بناها و مجموعه‌هاي شهري مدرن استان
بازخواني تاريخ شفاهي ميراث معماري و شهرسازي مدرن استان
ميراث آب و كشاورزي
نقش تمدني ميراث كشاورزي و آب در شكل‌گيري شهرها و روستاهاي استان
الگوهاي بومي معماري، علوم و فنون ميراث كشاورزي و آب
نقش اقتصاد زيستي در شكل‌گيري ميراث كشاورزي استان
سازه‌هاي مرتبط با انرژي‌هاي پايدار (سازه‌هاي آبي و بادي)
ميراث فرهنگي نا ملموس
منظر شهري تاريخي
تشريح فنون و مهارت‌هاي استادكاران و معماران سنتي، به‌عنوان يك ميراث فرهنگي ناملموس
شناسايي، توصيف و تحليل مباني آييني و اعتقادي دانش سنتي معماري ايران، به‌عنوان ظرفيتي براي پاسداري
بررسي راهكارهاي ترغيب مشاركت مردمي در حفاظت و نگه‌داشت ابنيه و شهرهاي تاريخي
بررسي نقش متقابل فرهنگ عامه و ميراث زباني از يك‌سو و دانش سنتي معماري و شهرسازي از سوي ديگر
معرفي تجارب موفق مؤسسات دولتي، تشكل‌هاف اجتماعات و گروه‌ها در پاسداري از دانش سنتي معماري
زبان و فرهنگ عامه به‌عنوان ابزارهايي براي پاسداري از ميراث معماري، شهرسازي و سامان‌دهي سرزميني
نقش مباحث حقوقي در حفاظت از ميراث معماري و شهرسازي
راه هاي فرهنگي و عناصر وابسته
ايل راه‌ها و بازشناسي عناصر و معماري وابسته
راه‌هاي زيارتي