سومین همایش ملی مقابله با بیابان زایی و توسعه پایدار تالابهای کویری ایران
محورهاي همايش:
1- پتانسيل‌ها و كاركردهاي مناطق بياباني و تالابهاي كويري
1-1- آمايش سرزمين
1-2- انرژي‌هاي نو و پاك
1-3- معدن كاوي
1-4- اكوتوريسم - ژئوتوريسم
1-5- مديريت تالابهاي كويري
2- دامداري و دامپروري در مناطق خشك و بياباني
2-1- مرتعداري
2-2- ژنتيك و اصلاح نژاد دام
2-3- تغذيه دام و ارزش غذايي گياهان
3- اقليم و منابع آب در مناطق خشك و بياباني
3-1- خشكي و خشكسالي
3-2- كاربرد آب‌هاي شور و نامتعارف
3-3- روشهاي استحصال آب و آبخيزداري
3-4- سيستم‌هاي آبياري در مناطق خشك
3-5- خشك شدن تالاب‌ها
4- تنوع زيستي و ذخاير ژنتيكي بيابان‌ها و تالابهاي كويري
4-1- آت اكولوژي و سين اكولوژي گياهان
4-2- احيا و مديريت پوشش گياهي
4-3- تنوع جانوري
4-4- حشره شناسي
5- كشاورزي و باغباني در مناطق خشك و بياباني
5-1- زراعت و اصلاح نباتات
5-2- باغباني و فضاي سبز
5-3- گياهان دارويي و صنعتي
5-4- مديريت علف‌هاي هرز
5-5- آفات و بيماري‌هاي گياهي
6- حفاظت و مديريت خاك در مناطق خشك و بياباني
6-1- فرسايش بادي و كنترل آن
6-2- ريزگردها و مقابله با آن
6-3- اصلاح خاك‌هاي شور و قليا
6-4- آلودگي خاك
6-5- روشهاي طبقه‌بندي شدت بيابان‌زايي
6-6- زمين شناسي و ژئومورفولوژي
6-7- ترسيب كربن
7- كاربرد فناوري‌هاي نوين در مديريت مناطق بياباني و تالابهاي كويري
7-1- GISو RS
7-2- زمين آمار
7-3- سوپرجاذب‌ها
7-4- نانو تكنولوژي
8- مسائل فرهنگي و اجتماعي در مناطق خشك و بياباني
8-1- قوانين و سياست‌گذاري
8-2- دانش بومي
8-3- ترويج و آموزش جوامع محلي
معرفي همايش
شكر ايزد منان را كه فرصت ديگري به ما ارزاني داشت؛ فرصتي كه امكان تعامل جامعه علمي منابع طبيعي كشور با يكديگر در رابطه با اهميت مقابله با بيابان‌زايي و نقش كليدي تالابهاي كويري ايران در توسعه پايدار سرزمين را فراهم ميسازد.
سرزمين پهناور ايران به رغم تنوع قابل توجه آب و هوايي و گستردگي جغرافيايي و تنوع زيستي و اكوسيستمي، داراي محدوديت و تنگناي طبيعي است كه اگر مؤلفه‌هاي آن به‌درستي شناخته شوند و مورد واسنجي قرار گيرند، مي‌تواند به يك فرصت براي كشور و ارتقاي كيفيت زيست و افزايش توليد ناخالص ملي بدل شود. بيابان يكي از مهم‌ترين بوم‌سازگان ايران است و به لحاظ وسعت زياد و همچنين اثرگذاري بر ساير بوم‌سازگان جنگل، مرتع، تالاب و كشاورزي نمي‌توان اين عرصه‌هاي وسيع را در برنامه‌ريزي‌ها و كلان‌نگري‌هاي مديريت كشور ناديده گرفت.
بيابان‌زايي (Desertification) عبارت است از تخريب سرزمين در مناطق خشك،نيمه خشك تا خشك نيمه مرطوب بر اثر عوامل گوناگون شامل تغييرات آب و هوايي و فعاليت‌هاي انسان (مصوبه گردهمايي محيط و توسعه سازمان ملل متحد در ژوئن 1992 در ريودوژانيرو- برزيل). به عبارت ديگر بيابان‌زايي به فرايند تخريب سرزمين، زوال زيست بوم‌هاي طبيعي يا كاهش توان توليد زيستي اراضي در مناطق خشك، نيمه‌خشك و خشك نيمه مرطوب ناشي از عوامل انساني و محيطي اطلاق مي‌گردد. مقابله با بيابان‌زايي(Combat desertification) به مجموعه فعاليت‌هايي كه سبب توقف يا كاهش روند بيابان‌زايي شده و يا در جهت احياء اراضي بياباني باشد، اطلاق مي‌گردد. نواحي خشك (Arid)، نيمه خشك (Semi arid) و خشك نيمه مرطوب (Dry sub-humid) مناطقي را شامل مي‌شود كه در آن نسبت ميزان بارندگي به تبخير بالقوه در محدود 50 تا 65 درصد قرار دارد.
حدود 80 درصد از اراضي كشور در حوزه مناطق خشك و نيمه خشك تا خشك نيمه مرطوب قرار دارد و از اين نظر داراي شرايط اكولوژيكي شكنندهاي است. در مناطق خشك و فراخشك كه عموماً ميزان بارندگي كمتر از 200 ميليمتر است، امكان كشت ديم وجود ندارد و چراي مفرط دام نيز در اين مناطق كمتر است و شديدترين نوع تخريب در اين مناطق، در اراضي كشاورزي رخ ميدهد كه دلايل عمده آن عبارتند از: كاهش سطح سفرههاي زيرزميني به سبب استفاده خارج از توان تغذيه آنها و شور و قليايي شدن خاك‌ها به سبب رعايت نكردن اصول بهرهبرداري از منابع اراضي. هم اكنون بيشترين ميزان تخريب و نابودي منابع طبيعي تجديد شونده در حوزه‌هاي مناطق نيمه خشك تا خشك نيمه مرطوب مشاهده مي‌شود و اين وضعيت در مناطقي با متوسط بارندگي 200 تا 500 ميليمتر كاملاً آشكار است. در اين مناطق بارزترين علل تخريب عبارتند از: فرسايش آبي با شدت متوسط تا خيلي زياد، تخريب كمي و كيفي پوشش گياهي به سبب فشار چراي دام و رعايت نكردن فصل مناسب چرا، تخريب مراتع و تبديل آنهابه اراضي ديم و وقوع خشكساليها.
تالابهاي كويري كه با اسامي ديگري از جمله پلايا، درياچه فصلي، هور و كوير نيز معرفي شده‌اند، عمدتاً در محدوده عرض‌هاي جغرافيايي 35- 15 درجه گسترش دارند و در ايران نيز حدود 60 پلاياي بزرگ و كوچك وجود دارد و تمام حوزه‌هاي آبخيز داخلي كشور به اين پلاياها ختم مي‌شوند كه از جمله آنها مي‌توان پلاياهاي بجستان، تربت، قاين، خواف، طبس، سيروان،هامون هلمند، چاه غيب، خاش، جازموريان، اردستان، زرين، عقدا، بافق، گاوخوني، ابرقو، سيرجان، ابراهيم آباد، نيريز، شيراز (مهارلو)، اراك (ميقان)، درياچه حوض سلطان، مسيله قم، دامغان، سبزوار، كوير بزرگ، بردسكان، سياه كوه و درياچه اروميه را نام برد. تالابهاي كويري ايران از ديدگاه ارزش هاي زيست محيطي ازجمله حفاظت از تنوع زيستي، زيستگاه پرندگان مهاجر، رويشگاه گياهان هالوفيت، تعادل آب و هوايي منطقه، ذخيره مقادير بسيار زياد كربن و اكوتوريسم حائز اهميت فراواني مي باشند. پلاياها از نظر ذخاير املاح معدني نيز اهميت فراواني دارند.
بنابراين بايد پهنه‌هاي وسيع اراضي بياباني، اراضي در معرض بيابان زايي و اراضي محدوده تالاب هاي كويري ايران با نگاهي همه‌سونگر و فرابخشي كه همان ديدگاه توسعه پايدار و آمايش سرزمين است، مديريت شوند. مديريتي خردمندانه و علمي كه تمام پتانسيل‌ها و فرصت‌ها را بتواند به فعليت درآورده و تهديدها و چالش‌هايي كه اين مناطق با آنها روبرو است را دربرنامه‌ريزي‌ها در نظر گيرد.