دومین همایش ملی مدیریت پژوهش و فناوری
درباره همايش:
كشور ايران بر اساس سند چشم انداز بيست ساله در صدد است جايگاه اول علمي و اقتصادي در منطقه را به خود اختصاص دهد. اين مهم نيز بدون اتخاذ، اجراي دقيق و بهبود مستمر سياست هاي مناسب حاصل نخواهد شد.
توليدات فناورانه و رشد اقتصادي يك كشور، به نوعي دستاورد رشد علمي و كسب دانش فني در بخش دانشگاهي و صنعتي است و ميزان رشد علمي و فناورانه يك كشور تحت تأثير قابليت آن در مديريت پژوهش و فناوريست. اگرچه دانش عمومي مديريت دستاوردهاي فراواني را براي مديريت پژوهش فراهم كرده است، اما شرايط ويژه پژوهش، بالا بودن تخصص و سطح علمي پژوهشگران، تفاوت هاي عمده سازمانهاي پژوهشي با ساير سازمانها و نيازمندي به مهارت هايي تخصصي از جمله جذب منابع مالي تحقيق و توسعه و مهارت درك نيازهاي تحقيقاتي ساير سازمان ها در كشور و مهارت انتشار دانش حاصل از آن در جامعه، مديريت پژوهش را مديريتي مجزا و نيازمند به پرداخت تخصصي به آن مي نمايد. به همين دليل مسير تحقق اهداف چشم انداز و اقتصاد دانش محور از قابليت ملي مديريت پژوهش و فناوري مي گذرد.
با روشن شدن بيش از پيش اهميت اين مباحث، سال گذشته اولين همايش ملي «پژوهش و فناوري» به همت معاونت پژوهش و فناوري وزارت علوم و با تأكيد بر «ثروت آفريني ملي علوم و تجاري سازي تحقيقات علمي» در تهران برگزار گرديد. هفته پژوهش سال جاري نيز با توجه به نام گذاري سال به نام «جهاد اقتصادي»، فرصتي مغتنم براي پرداختن به موضوع پژوهش و فناوري، با تأكيد بر «اقتصاد دانش محور» است.
پژوهشكده سياست گذاري علم، فناوري و صنعت دانشگاه صنعتي شريف، بنا به رسالتي كه دارد و چشم اندازي كه براي آن ترسيم شده است، از ابتداي تأسيس توجه ويژه اي به مقوله ي «اقتصاد دانش محور» داشته و در حال حاضر نيز در حال انجام پروژه هاي ملي در اين حوزه مي باشد. از آنجا كه برگزاري چنين همايشي در سطح ملي مديران مرتبط با عرصه سياست گذاري علم و فناوري در كشور را گرد مي آورد، پژوهشكده انتظار دارد همايش هايي از اين دست، مسير را براي رسيدن به اهدافش و تأثيرگذاري در سياست گذاري كلان علم و فناوري كشور هموار نمايد.
محورهاي همايش:
- جهاد اقتصادي و اقتصاد مبتني بر دانش؛ مفاهيم، چالشها و دستاوردها
اقتصاد دانش محور مفهومي است كه در سالهاي اخير به كرات در كشور مورد استفاده قرار گرفته و تلقي هاي متفاوتي از اين عبارت وجود دارد و اين برداشت ها ميتوانند بر سياستهاي علم و فناوري كشور تأثير بگذارند. موضوع جهاد اقتصادي و اقتصاد دانش محور، با توجه به نامگذاري سال 1390 به نام «جهاد اقتصادي»، ارتباطي تنگاتنگ پيدا كرده و فعالان و متفكران اين حوزه را ملزم به بحث و استدلال پيرامون ارتباط اقتصاد دانش محور و جهاد اقتصادي كرده است.
از آنجا كه بيش از يك دهه از توجه سياستگذاران كشور به مقوله اقتصاد دانش محور مي گذرد، جاي آن دارد كه مفاهيم اين حوزه مورد بررسي دقيق تر قرار گرفته و نيز عملكرد كشور و چالش هاي پيش رو را بسنجيم.
- بررسي سياستها و برنامه هاي پژوهش و فناوري كشور (قانون حمايت از شركتهاي دانش بنيان،نقشه ي جامع علمي كشور، برنامه هاي پنجساله توسعه و...)
يكي از حلقه هاي زنجيره پژوهش و فناوري در يك كشور سياستگذاري آن است. از جمله اسناد مهمي كه در اين راستا تدوين شده و براي رسيدن به اهداف چشم انداز 1404 كشور مورد استفاده قرار گرفته اند، مي توان به نقشه ي جامع علمي كشور، برنامه هاي پنج ساله توسعه كشور و... اشاره نمود.
اين همايش فرصت مناسبي خواهد بود براي انديشمندان و متخصصان تا از زواياي گوناگون به بررسي اين اسناد پرداخته و با بيان ديدگاه هاي خود، زمينه را براي اصلاح برنامه هاي آتي كشور فراهم كنند.
- تحليل نقش بخش غيردولتي در فعاليت و تأمين مالي پژوهش و فناوري در ايران و جهان
نتايج بررسي فعاليتها و سرمايه گذاريهاي تحقيق و توسعه در ايران و ساير كشورهاي جهان نشان ميدهد در كشورهاي پيشرفته بنگاه هاي خصوصي سهم قابل توجهي در تحقيق و توسعه دارند، در حالي كه در كشور ما بخش غيردولتي تمايل چنداني به هزينه كردن در R&D نداشته است.
در اين همايش تلاش مي شود به بررسي جايگاه بنگاه هاي بزرگ، شركتهاي خطرپذير و بنگاه هاي كوچك در نظام علم و فناوري كشورهاي پيشرفته بپردازيم و نيز علل سرمايه گذاري و فعاليت ناچيز بخش خصوصي داخل كشور در تحقيق و توسعه را مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم.
- بررسي ساختارها و نهادهاي پژوهش و توسعه فناوري در كشور (پاركهاي علم و فناوري، شركتهاي دانش بنيان، شهركهاي صنعتي، ستادهاي ملي توسعه فناوري)
يكي از سياست هاي اصلي كشور در توسعه فناوري ايجاد ساختارها و نهادهاي متنوع و متعدد بوده است. اين نهادها در قالب پاركهاي علم و فناوري، مراكز رشد، شهركهاي فناوري و ... مشغول به فعاليت هستند. با توجه به توسعه كمي و كيفي اين ساختارها در سالهاي اخير، مطالعات و تحقيقات محدودي در رابطه با سياست ايجاد ساختارهايي از اين دست بر رشد و توسعه فناوري در كشور انجام شده است. در اين محور بررسي جايگاه اين نهادها در تحقق اهداف علم و فناوري كشور و فرصتها و چالشهاي پيرامون رشد و توسعه اين مراكز، مد نظر است تا به اين واسطه ظرفيت علمي پژوهشي مناسب جهت پيشنهادات سياستي پيرامون اين مراكز در برنامه هاي آتي كشور فراهم شود.
مديريت نوآوري و رشد توانمندي هاي فناوري در صنايع و بنگاهها؛ مفاهيم، تجارب و چالشها
صنايع و بنگاه ها نهادهاي اصلي در اقتصادهاي نوظهور و پيشرفته هستند. رفتار نوآورانه بنگاه ها و ميزان تلاش آنها در توسعه قابليت هاي فناورانه تحت تأثير عوامل كلان و فرابنگاهي و درون بنگاهي است. تأثير عوامل كلان بر رشد توانمندي هاي فناوري در ساير محورها مورد بحث قرار خواهد گرفت. در اين محور دغدغه اصلي تأثير عوامل بستري بنگاهها بر فعاليتهاي نوآورانه و بررسي نقش و فعاليتهاي مديريتي در انجام فعاليتهاي نوآورانه در بنگاههاست. اين محور به دنبال آن است تا تصوير مناسبي از پژوهشهاي انجام شده و همچنين تجارب مفيد بنگاه هاي كشور در اين زمينه به دست آيد.
- مديريت پژوهش و فناوري در دانشگاه ها و مراكز پژوهشي؛ مفاهيم، تجارب و چالشها
مراكز تحقيقاتي و دانشگاه ها نهادهاي اصلي تربيت نيروي انساني و توليد دانش پايه اي و كاربردي براي نظام نوآوري كشور هستند. حركت دانشگاه ها به سمت ارتباط با صنعت و كارآفريني و توسعه فناوري نيازمند انجام اصلاحات ساختاري و تغييراتي در روند مديريتي اين مراكز است. در اين محور بررسي مفاهيم پيرامون بازمهندسي دانشگاه ها و مراكز پژوهشي به سمت ارتباط مؤثر با جامعه و صنعت و همچنين بررسي تجارب مفيد دانشگاهها و مراكز پژوهشي مد نظر قرار دارد. در اين محور چالش هاي تئوريك و عملياتي پيرامون اين موضوع بررسي شده و پيشنهادات راهبردي و عملياتي جهت تسريع روند دانشگاهها به سمت اصلاحات و تغييرات مثبت جمع بندي خواهد شد.